maandag, augustus 27, 2007

Na de tsunami: vissers niet meer welkom

Ilka De Bisschop schreef in de Knack van 9 juli 2007 een interessant stuk over de schrijnende toestand in ex-Tsunami gebied. Iets waar Ranjan Solomon van ECOT anderhalf jaar geleden al waarschuwde. Goed dat dit eens aan bod komt in de vaderlandse pers. Met dank aan Ilka:

Tientallen Thaise kustdorpen die door de tsunami van 2004 werden weggeveegd, worden niet heropgebouwd. In de plaats komen er dure hotels en toeristische infrastructuur. De oorspronkelijke bevolking, veelal armoedige vissers, blijft met lege handen achter.

Steeds meer kust in Thailand wordt ingepalmd door de toeristische industrie. De vissers die in de kleine dorpjes langs de kust wonen, lopen daarbij vreselijk in de weg. 'Dat proces is al een hele tijd aan de gang,' vertelt Hilde Van Regenmortel, de Azië-verantwoordelijke van Oxfam-Solidariteit, 'maar de tsunami heeft het hele probleem in een stroomversnelling gebracht. De vloedgolven hebben hele kustdorpen weggespoeld en projectontwikkelaars en lokale overheden hebben die gelegenheid te baat genomen om de gronden in te palmen. Als de kleine vissers hun grond willen behouden, moeten ze bewijzen dat ze daar vóór de tsunami ook woonden. In een land als Thailand, dat steunt op traditionele gemeenschappen en bijna geen kadastrale administratie heeft, is zoiets bijzonder moeilijk.'

Particuliere bedrijven eisen de grond nu op, vooral de best gelegen terreinen. 'Opeens kunnen die toeristische bedrijven wel een eigendomsbewijs van de grond voorleggen', vertelt Van Regenmortel. 'Die bewijzen komen gewoon uit het niets. Ze kopen ze bij een corrupte lokale overheid of rakelen papieren op van decennia geleden. Zo ken ik een geval van een dorp waar er ooit in de buurt een concessie was uitgeschreven voor de ontginning van een kopermijn. Die concessie was al twintig jaar verlopen, maar dook opeens weer op en werd als eigendomscertificaat aangehaald door een privébedrijf.'

'Zelfs van dorpen die op de kaart vermeld staan, wordt nu gewoon ontkend dat ze er ooit zijn geweest. In totaal zouden zo'n tachtig dorpen problemen hebben om hun bestaansrecht te bewijzen. Ook de Moken of 'zeezigeuners', een etnische minderheid, werden ontheemd. Deze halfnomadische vissers leefden vooral in natuurgebieden van de overheid, die nu worden opgegeven voor de toeristische industrie.'

In totaal werden zo'n 50.000 mensen van hun grond verdreven. Een aantal van hen leeft nu, twee en een half jaar na de tsunami, nog steeds in opvangkampen.

Anderen verspreidden zich over andere dorpen, en sommigen bezetten 'illegaal' hun grond als een daad van verzet. 'De Thai zijn gehecht aan de grond waarop ze al generaties lang wonen', zegt Van Regenmortel. 'Ze geven die niet zonder slag of stoot op. Maar van de lokale overheid hebben ze weinig steun te verwachten. Integendeel, regelmatig krijgen ze te maken met intimidatie door de politie. Ze worden van het terrein gejaagd en gerechtelijk vervolgd. Dan zien die armoedige vissers zich geconfronteerd met het gerechtelijk systeem en dure advocaten van de tegenpartij.'

JURIDISCHE HULP

Op dat vlak proberen ngo's een handje te helpen. 'Die rurale gemeenschappen bezitten geen enkele juridische kennis', vertelt Oy Sirisook van de Sustainable Development Foundation in de Thaise hoofdstad Bangkok. 'Ze kennen de procedures niet, begrijpen het juridische jargon niet. Daarom bestaat onze eerste taak erin om die mensen informatie te geven. We leren hen de werking van het gerecht kennen en stellen advocaten ter beschikking. Daarvoor hebben we juridische centra met vrijwilligers opgericht. We proberen de getroffen vissers ook te helpen om toch een beetje bewijsmateriaal bijeen te schrapen, luchtfoto's waarop de vissersdorpen duidelijk te zien zijn, bijvoorbeeld. Zo proberen we hen toch enige middelen te verschaffen om terug te vechten.'

'Deze mensen willen om emotionele redenen de grond terug waar ze al generaties lang hebben geleefd', legt Oy Sirisook uit. 'Maar bovendien hebben ze de zee nodig voor hun broodwinning. Soms stemmen de bedrijven erin toe om te onderhandelen met de vissers. Dan verdelen ze bijvoorbeeld het terrein.' Maar zelfs wie voorlopig op zijn land kan blijven, leeft daar in erbarmelijke omstandigheden. 'De huizen werden vernield door de tsunami en ze krijgen geen enkele hulp van de overheid om hun gemeenschap herop te bouwen.'

Ilka De Bisschop

Geen opmerkingen: